Diyarbakır’da Dengbejliğe farklı bir yorum: Dengapella

Büyükşehir Belediyesi, Kürt sözlü edebiyatının temelini oluşturan Dengbejlik geleneğinin korunması ve tanıtılması amacıyla çalışmalara devam ediyor.

Kültür ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı, dillere destan sevdaların, doğanın, acının, hüznün, çoğu zaman gidenin ardından yakılan ağıtın “stran” adı verilen türkülerle anlatılması olan dengbejliğin gelecek nesillere aktarılması, gençler tarafından benimsenmesi ve ulusal ile uluslararası platformlarda bu kültüre dikkati çekmek amacıyla çalışma yürüttü.

Bu kapsamda, Dengbej Evi’nde ve çevre illerde bu geleneği sürdüren 2’si kadın 6 dengbej, türkülerini enstrüman olmadan sadece insan sesinin kullanıldığı “akapella” müzik türü ile seslendirdi.

“Dengapella” adı verilen çalışmada UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası olarak tescillenen Diyarbakır Surlarındaki burçlarda çekimi yapılan klipler, ulusal ve uluslararası platformlarda paylaşılacak. Projenin farklı bölgelerdeki konserlerle de tanıtılması hedefleniyor.

“DOĞU VE BATI’YI SENTEZLEMEK AMACIYLA ÇALIŞMA YÜRÜTTÜK”

Kültür ve Sosyal İşler Daire Başkanı Mehmet Mesut Tanrıkulu, Dengbej Evi’nde pazartesi günleri hariç her gün dengbej oturumlarının yapıldığını, bu sayede yerli ve yabancı misafirlere bölgenin kültürünü tanıttıklarını söyledi.

Belediye olarak yaptıkları girişimler sonucu 2022 yılında Dengbej Evi’ndeki 13 dengbeje Kültür ve Turizm Bakanlığınca “Sanatçı Tanıtma Kartı” verildiğini ifade eden Tanrıkulu, dengbejlerin sanatlarını icra etmeleri için sık sık turne düzenlediklerini belirtti.

Tanrıkulu, dengbejliğin gelecek nesillere aktarılması için çalıştıklarını dile getirerek, şunları söyledi:

“Akapellaya baktığımız zaman dengbej kültürüyle yakın görünüyor. Akapella, Orta Çağ Avrupası’nda kilise ilahisi olarak çıkmış, daha sonra dünya sanatında yer edinmiş bir ses sanatıdır. Dengbej ile ortak özelliği ise akapella da tıpkı bizim dengbejlerimiz gibi müziksiz, sadece ses ile icra edilen bir sanattır. Biz de Doğu ve Batı’yı sentezlemek amacıyla böyle bir çalışma yürüttük. Doğu’dan dengbej, Batı’dan da akapellayı alıp güzel bir şekilde harmanlayıp vatandaşlarımızın beğenisine sunduk. Bu sayede dengbej kültürümüzü de Batı’da tanıtmış olacağız.”

Dengbejliğin yaklaşık 1000 yıllık kadim bir gelenek olduğunu dile getiren Tanrıkulu, 6 dengbej ile 14 akapella sanatçısının yer aldığı projede, 3 ay süren çalışmalarda 6 klip çekildiğini söyledi.

Tanrıkulu, kliplerin tarihi Diyarbakır Surları’nda çekildiğini belirterek, “Bu proje ile Doğu ve Batı sanatının ortak bir zeminde güzel bir şekilde yapılabileceğini göstermek ve dengbej sanatımızı tüm dünyaya tanıtmak istedik.” ifadelerini kullandı.

“GENÇLERİN KULAĞINA HOŞ GELEN BİR ÇALIŞMA”

Projede yer alan Dengbej Seyithan Koç ise, dengbejlik kültürünü tüm dünyaya tanıtmak istediklerini anlattı.

Yaklaşık 17 yıldır Dengbej Evi’nde bu sanatı icra ettiğini, yerli ve yabancı misafirlerin kendilerini ziyaret ettiğini belirten Koç, seslendirdikleri türküleri misafirlerin beğendiğini ifade etti.

Büyükşehir Belediyesinin projesiyle akapella ile dengbejliği bir araya getirdiklerini anlatan Koç, şunları kaydetti:

“Dengbejlerin kulakları hassastır ki, zaten dengbejler şair insanlardır, müziğe önem verirler. Bunu yaparken hiç zorlanmadık, hemen ayak uydurduk. Çok farklı ve güzel bir çalışma oldu. Bundan sonra da bu projeyi genişletmeyi düşünüyoruz. Bu, gençlerin kulağına hoş gelen bir çalışmadır. ‘Dengapella’ sayesinde gençlerin kulaklarının dengbejliğe yatkın olacağını düşünüyoruz.”