Nöbetçi Eczaneler
Hamza Özçelik / Osman Ergün
Depremden önce kiraların yükselmeye başladığı Diyarbakır’da depremden sonra büyük bir konut krizi ve kira artışı yaşanmaya devam ediyor. Okular tatil olduğu için memleketine giden memur ve öğrencilerin burada olmamasından dolayı fazla göze çarpmayan konut sıkıntısı, okulların açılmasıyla birlikte ne kadar büyük olduğu anlaşıldı. Özellik kenet gelecek olan üniversite öğrenciler ve yeni atanacak olan memurların konut bulma konusunda büyük sıkıntılar yaşayacağı ön görülüyor. İmara açılan alanların yetersiz olması da konut sıkıntısına neden olan sebeplerden biri. Diyarbakır Emlakçılar Odası(DİEM-DER) Başkanı Mustafa Koç ve Diyarbakır İnşaat Müteahhitleri Derneği (DİMDER) Başkanı Aziz Elaldı, Konut sorununu ve kira fiyatlarının yüksek olmasının nedenlerini Özgür Haber’e anlatı.
“Şuanda konut sıkıntısı hat safhada”
Diyarbakır’da ki konu sorununun hat safhada olduğunu söyleyen DİEM-DER Başkanı Koç, kentte konut bulunmadığını be kiralık ev bulmanın çok zor olduğunu söyledi. Ev sahipleri ve kiracılar her gün kira bedelleri yüzünden kavga ettiğini savunan Koç, Diyarbakır’daki konut sıkıntısının hat safhaya ulaştığının altını çizdi.
“10’dan başlıyor 20’ye kadar kiralar var”
Kira fiyatlarına değinen Koç, “Okullar açılıyor memurlar ve öğrenciler Diyarbakır’a gelecekler. Açıkçası öğrenciler belki yurtlara yerleştirilir ama memurlar için daha zor. Çünkü Diyarbakır’da kiralık ev yok olanlar da fiyatları çok yüksek. Memurlar belki kiraları karşılayabilir ama asgari ücret alan birisi kirada çok zorlanır. Özellikle bazı yerler başta Dicle kent ve nevroz tarafı oturulacak gibi değil. Kira fiyatları 10 bin TL’den başlıyor 20 TL’ye kadar yükseliyor” diye konuştu.
“Diyarbakır’da çok acil imar alanları açılması gerekiyor”
İmar alanlarının yetersiz olduğunu ve hemen açılması gerektiğini söyleyen Mustafa Koç, “Diyarbakır’da çok acil imar alanları açılması gerekiyor. Karacadağ bölgesinde en az 10 yıl önce açmaları lazımdı. Konut eksikliğin ve kira fiyatlarının başlıca nedeni imar alanlarının olmaması. 10 yıl önce imar alanları açılmış olsaydı bugün konut sıkıntısı olmamış olurdu” diye belirtti.
“Arsa alanları yüzdelik olarak bugün Türkiye’de en fazla Diyarbakır”
Arsa sahiplerinin kendi kafalarına göre yüzdelik istemesinin de konut sıkıntısına neden olduğunu söyleyen Koç, “Arsa alanları yüzdelik olarak bugün Türkiye’de en fazla Diyarbakır’dadır. Arsa fiyatlarında yüzde 48-50’ye kadar varıyor yüzdelikler. Geçen hafta çevre illere gittim arsa fiyatları bize göre çok düşük. Mardin’de yüzde 35. Diyarbakır batıya göre bile çok yüksek Mersin’de yüzde 38 Ankara’da bazı yerlerde yüzde 42 iken Diyarbakır’da yüzde 50.Bunların sebebi arsa yetersizliğindendir” ifadelerini kullandı.
“Müteahhit batıya gidiyorlar”
Arsa sahipleri yüzünden Diyarbakır’da ki Müteahhitlerin batıya gittiğini savunan Mustafa Koç şunları kaydetti;
“Diyarbakır’da depremden önce azda olsa konut yapılıyordu. Şimdi ise Diyarbakırlı Müteahhitler hepsi Mersin’e, Aydın’a, Balıkesir’e Antalya’ya gittiler. Neden gittiler çünkü burada arsa yok. Arsa sahipleri kendi keyiflerine göre yüzde 45-50 ‘ye kadar yükseltiyor fiyatları. Arsa sahipleri müttehitlere arsayı veriyor yüzde 55 karşılığında. Müteahhit 10 daire yapsa kendisine yüzde 55, 6 daire demek, müteahhit 4 kalan daire kalıyor. Başka giderler de var (sigorta, vergi vb.) Müteahhitler hal böyle olunca onlar da burada yapmaktansa Müteahhit batıya gidiyorlar.”
“Diyarbakır’da 70-80 bin i konut açığı var”
Yapılan konutların yetersiz ve konut açığının fazla olduğunu söyleyen Koç, “Şuanda Pirinçlik köyü yakınlarında yaklaşık 4 bin TOKİ yapılıyor. Bunlar yetersiz istiyorlarsa 6-7 bin yapsınlar yine de de konut sıkıntısına çare olmaz. Çünkü şuanda Diyarbakır’da 70-80 bin i konut açığı var” ifadelerini kullandı.
“Konut sıkıntısı öğrenci ve memurların gelişiyle daha da artacak”
Şuanda Diyarbakır’da büyük bir konut sıkıntısının olduğunu ve öğrenci ve memurların gelişiyle daha da artacak söyleyen Diyarbakır İnşaat Müteahhitleri Derneği (DİMDER) Aziz Elaldı ise “Diyarbakır’da mevcut konut sıkıntısı var, öğrenci ve memurların gelişiyle daha da artacak. Bununla beraber kira fiyatlarında da artış yaşanacak. Öğrenci ve memurların gelmesiyle sıkıntı daha da büyüyecek. Önceden arsa fiyatlarının yüksek olduğunu söylüyorduk zaten” dedi.
“Devletin müteahhide arsa temin etmesi gerekiyor”
Çözümlerini sıralayan Elaldı, “Çözüm olarak devletin müteahhide arsa temin etmesi gerektiğini dile getirdik. Bunun yolu ve yöntemi, hazine arazilerinin tek parçalar halinde satılmasından ziyade, büyük bölgelerin imara açılıp satılması yönünde. Yeni hükümette bu konuyla alakalı bir kararı alındı, meclis karşısında yasallaştıracak. Hükümetin hazine arazilerini imara açması arsa oranlarındaki fiyatları ciddi derecede düşürür. Fiyatı düşen arsada daire fiyatları otomatik olarak düşer. Müteahhitler de bundan kar edeceği için konut yaparlar ve konut açığı bir şekilde kapanır” diye konuştu.
“Maalesef kiralar bugün bir memur maaşından daha yüksek”
Diyarbakır’daki kira fiyatlarının yüksekliğine dikkat çeken Aziz Elaldı, “Diyarbakır’da kira fiyatları şuanda çok yüksek bugün bile 4+1 25 binden aşağı değil. Memurun aldığı maaş 25 bin, normalde kiraların bu maaşın dörtte biri kadar olması gerekiyor. Maalesef kiralar bugün bir memur maaşından daha yüksek. Diyarbakır’da TOKİ konutları yapılıyor, bu kira fiyatlarında bir nebze de olsa düşüş meydana getirecek. TOKİ konutları depremzedeler için yapılıyor. Depremden dolayı Diyarbakır’da binin üzerinde bina boşaltıldı. Yapılacak olan konutlar ancak depremde evi hasar görmüş ve boşaltılmış ailelere verilecek kadar var” diye konuştu.