Diyarbakır‘da Yaşlı Bakım Sorunu: Yatak Yetmiyor, Enfeksiyon Riski Artıyor! Yaşlı nüfusun arttığı Diyarbakır’da destekleyici bakım merkezlerine ve hizmetlerine erişimde sıkıntı yaşanıyor. Uzmanlar, mevcut birimlerin artırılması ve yaşlı bakım hizmetlerinin genişletilmesi gerektiğini belirtiyor. Ayrıca, enfeksiyon riskini azaltmak için yaşlı ve engelli hastalara özel rehabilitasyon merkezlerinin kurulması da öneriliyor. Sorunu, Dr. Ömer Kaya ve SES Diyarbakır Şube Eş Başkanı Mehmet Nur Ulus ile konuştuk.

 

Türkiye’de son 5 yılda yaşlı nüfus oranı yüzde 21,4 artarak, 2023 yılında 8 milyon 722 bin 806 kişiye ulaştı. Kronik hastalığı bulunan 65 ve üzeri yaştaki kişilerin oranı ise yüzde 78,7 oldu.

Artan yaşlı nüfusa dikkat çeken uzmanlar, bu alanda çalışan kurum ve kuruluşların ivedi şekilde artırılması gerektiğini söylerken, enfeksiyona karşı daha hassas olan yaşlı ve engelli hastalar için ayrı rehabilitasyon merkezilerinin kurulmasının şart olduğunu belirtiyor.

Sağlık çalışanı ihtiyacının da giderilmediğini belirten doktorlar ve sağlık çalışanları, OECD verilerine göre Türkiye’de sağlık hizmetinde üçte bir oranında personel çalıştırıldığını hatırlatıyor. Yaşlanan nüfusun sağlık sorunları, Diyarbakır’da da büyük sorun…

“21 yataklı palyatif bakım, hasta ihtiyacını karşılamıyor”

Diyarbakır Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin Palyatif Bakım Merkezi’nde görev yapan Uzman Dr. Ömer Kaya şunları söyledi:

“Burada tek tip hasta yatmıyor. Son dönem primer hastalığına yönelik tedavisi verilemeyen, ağrı, beslenme, bası yarası olan, burundan oksijen ihtiyacı olan kanser hastaları, alzheimer ve diğer demans hastaları, beyinde damar tıkanıklığı olan yürüyemeyen,

konuşamayan, beslenme problemi olan hastalar, kalp yetmezliği bulunan, şeker hastaları, aşırı yaşlı olup tek başına hayatını idame edemeyen, beslenemeyen hastalar ile enfeksiyon nedeniyle başka klinik ve yoğun bakımda yatan hastaların devam tedavisini vermek için de hastalar servisimizde yatmaktadır.

Palyatif Bakım Merkezimiz 14 odalı. 7 tekli 7 çiftli olmak üzere toplam 21 yatağımız mevcut. Hastalarımızın yüzde 80-90’ı yaşlı. Artan yaşlı nüfus ve kronik rahatsızlar, bakım servislerimizi doldurarak tedaviyi güçleştiriyor.“

“Eksiklikleri giderilmiş bir palyatif bakım”

Kaya, Diyarbakır’da palyatif bakım ünitelerinin yetersizliğinden ve bunların artırılması gerektiğinden de söz etti. Kaya,”Yaşlı ve engelli hastalara ayrı bir binada hizmet verilmesi enfeksiyonları da azaltacaktır.

Bakım hastalarının mobil yataklar ile veya tekerlekli sandalyeler ile götürülebildiği, yeşilliğin bol olduğu, kuş seslerinin eksilmediği bahçesi bulunan bir palyatif bakım merkezi hayal ediyorum” dedi.

“Yaşlı ve engelli bireyler için ayrı sağlık hizmeti”

İhtiyaçlar çerçevesinde sosyal devlet anlayışının organize olması gerektiğini ifade eden Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası Diyarbakır Şube Eş Başkanı Mehmet Nur Ulus da yaşlı ve engelli hastalar için ayrı merkezler önerdi.

Yaşlılar gibi engelli bireylerin de ihtiyaçlarını karşılamakta zorlandıklarını belirten Ulus, “Yaşlı ve engelli hastalara özgü fiziki kurumlar oluşturulmalı ve hastanelere gidiş gelişleri kolaylaştırılmalıdır” dedi.

Hastanelerin enfeksiyon kaynağı olduğunu da hatırlatan Ulus, yaşlıların enfeksiyona maruz kaldıklarında durumun onlar için ölümcül olabildiğini vurguladı.

Bunun için yaşlı ve engelli hastaların ayrı bir rehabilitasyon merkezi üzerinden hizmet almaları gerektiğini belirten Ulus, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından da bu çalışmaların yapılmasını istedi.

“Sağlık hizmeti verimli hale getirilebilir”

Bakım ünitelerinin yetersizliğinin yanı sıra, klinikte yatan yaşlı hastaların refakatçi sıkıntısına da değinen Ulus,”Klinikte yatan hastaların yanında refakatçi bulundurma zorunluluğu vardır. Refakatçisi olmayan hastalar ciddi anlamda zorlanabilir.

Yürüme, yemek ve tuvalet vs. gibi durumlarda birine ihtiyaç duyabiliyorlar. Fakat bunu karşılayabilecek hiçbir hastane yok. Yaşlı bakım mezunları da atama bekliyor ve kendi mesleğini yapmak istiyor.

Gerçek bir sağlık hizmeti için atama bekleyen sağlıkçıların ivedi şekilde atamalarının yapılması ve hastanelerde çalışan sağlıkçıların fiziki koşulların sağlanması gerekiyor. Bu fiziki koşullar ve özlük haklar üzerinden planlama yapıldıktan sonra sağlık hizmeti verimli hale getirilebilir” dedi.