Diyarbakır’da anadil yürüyüşü

Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Diyarbakır İl Örgütü, Mezopotamya Dil ve Kültür Araştırmaları Derneği (MED-DER) ve Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) tarafından öncülük edilen anadil yürüyüşüne, çok sayıda kişi katıldı.

Yürüyüş, DBP Diyarbakır İl Örgütü binası önünden Koşuyolu Parkı’na kadar sürdü. Koşuyolu İnsan Hakları Anıtı önünde yapılan açıklamada, Kürt dilinin önemi vurgulanarak, statüsünün genişletilmesi gerektiği belirtildi.

Topluluk adına açıklamanın Kurmançki metnini DEM Parti Dil ve Kültür Komisyonu Eşsözcüsü Cemile Turhallı, Kürtçesini ise MED-DER Yöneticisi Dilan Güvenç okudu.

‘KÜRT DİLİ, KÜRT MİLLETİNİN OMURGASIDIR’

MED-DER Yöneticisi Dilan Güvenç, yaptığı konuşmada, birçok dilin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu belirtti ve Kürt dilinin bu mücadelede öncelikli bir konu olduğunu vurguladı. Güvenç, “Bugün Anadolu’da Süryanice, Lazca, Boşnakça, Hemşini, Çerkezce, Ermenice ve Romanca gibi diller yok olmanın eşiğindedir. Yok olmakla karşı karşıya kalan bir dilde Kürtçedir, on milyonlarca Kürt’ü dilidir. İyi bilinmelidir ki Kürt dili insanlığın en eski ve en zengin dilidir. Kürt dili, Kürt milletinin varlığı, kimliği ve temel değeridir. Kürt dili Kürtlerin kalbidir, ruhudur, aklıdır. Kürt dili, Kürt milletinin omurgasıdır. Kürt halkının bu 50 yıldaki özgürlük mücadelesi bu gerçeği ortaya koymuş ve Kürt dilinin korunması, canlandırılması ve geliştirilmesi konusunda hafızanın, farkındalığın, bilginin, mücadelenin ve çabaların artması sağlanmıştır” dedi.

‘ZAMAN, KÜRT DİLİ ZAMANI’

Kürt dili ve Kürt dili mücadelesinin Kürtler için stratejik temel ve kırmızı çizgi olduğunu söyleyen Güvenç: “ Kürt dili İngilizce, Almanca, Fransızca, Arapça, Farsça, Türkçe ve diğer tüm diller gibi temel haklara sahiptir. Bu dillerin hakları neyse Kürtçenin ve diğer tüm dillerinde o dur. Bu gerçek, hiçbir şekilde tartışılamaz. Bunun için biz, milyonlarca Kürt ve tüm hareketleri, partileri, kurumları, Kürt dilinin özgürlüğü her alanda istiyor ve bunun için mücadele edeceğiz. Bundan sonra mücadelemizi ‘Zaman, Kürt dili zamanı’ sloganıyla her şeyden fazla, somut, yaratıcı, çok yönlü ve etkili bir şekilde her yerde, daha yüksek, daha güçlü genişleteceğiz” diye ifade etti.

‘KÜRT DİLİNİN STATÜLENDİRİLMESİ VE TANINMASI GEREKİR’

Güvenç, anadil için taleplerinin, açık ve berrak olduğunu belirtti ve taleplerini şu şekilde sıraladı;

“Kürt dilinin resmi ve uluslararası bir statüsü olmalıdır; hem Kürdistan’ın tamamında, hem de Kürtlerin yaşadığı tüm devletlerde, hem de uluslararası alanda, uluslararası anayasa ve kanunlarla resmen kabul edilmesi, statülendirilmesi ve tanınması gerekir.

Kürtçe eğitim dili olmalı; ya da statü sahibi tüm dünya dilleri gibi Kürtçenin de anaokullarından üniversitelere kadar eğitimin her aşamasına dahil edilmesi, anaokullarından, üniversitelere kadar Kürtçe okullarının açılması gerekir.

Türkiye, Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin 17, 29 ve 30. maddelerine getirilen kısıtlamaları kaldırmalı ve bu sözleşme kapsamındaki sorumluluklar yerine getirilmeli

Kürt dili, parlamentoda, vilayette, belediyede, mahkemede, hastanelerde her alanda özgür olmalı.

Kürt Dil Enstitüsü resmi olarak Kürt halkının temsilcileri tarafından kurulmalı ve işletilmelidir. Türkçe gibi diller için bütçeden, kadrodan, diğer bütün açılardan nasıl fırsatlar varsa, Kürtçe için de fırsatlar olması gerekir. Kürtlere ait tüm köy, köy, mahalle, sokak, mahalle, belde, mahalle, kasaba, mahalle, kamp ve yaşam alanlarının isimleri Kürtçe olmalı.

Ayrıca tüm Kürt hareketleri, partileri, kurumları, daireleri ve çevreleri Kürtçeye yönelik strateji, politika ve faaliyetlerini somut bir şekilde belirlemeli, Kürtçeye ve statü, eğitim, özgürlük ve özgürlüklere bütçe, işçi ve gerekli tüm imkânları ayırmalı.