Nöbetçi Eczaneler
Berivan Kılıç / Hamza Özçelik
Diyarbakır, tarihi ve kültürel zenginlikleriyle ünlü bir şehir olmanın ötesinde, geleneksel el sanatları ve kültürel motifleriyle de dikkat çekiyor. Bu zenginliklerden biri de Diyarbakır’da uzun bir geçmişe sahip olan tespih kültürü. Dini, kültürel ve estetik açıdan önemli anlamlar taşıyan bir obje olan tespihler, geleneksel olarak el yapımıyla farklı malzemelerden üretiliyor. Ustalarının ellerinde büyük bir sabırla işlenen tespih taneleri, şehrin zengin tarihini ve kültürel dokusunu yansıtan önemli bir unsur olarak öne çıkıyor. Diyarbakır’daki tespih ustaları, bu geleneği gelecek nesillere aktarmak ve yaşatmak için ise ellerinden geleni yapıyorlar.
20 yıldır aynı yerde tezgah açıyor
Bunlardan biri olan Murat Çınar da Diyarbakır’ın merkez Sur ilçesinde yer alan Ulu Cami önünde 20 yıldır tespih satıyor. Tespih almaya gelen vatandaşların sadece bir tespih almadıklarını, öğrendiği bilgilerle koleksiyon yapanların olduğunu kaydeden Çınar, müşterilere sohbet havasında Diyarbakır’ın tarihini, kültürünü, gelenek ve göreneklerini anlattıklarını belirterek, “Bizler artık Ulu Cami önünde bir kültür haline geldik’’ dedi.
‘’Tespih kültürü kadim bir meslektir’’
Tespih kültürünün kadim bir meslek olduğunu ve Diyarbakır’da son 15 yıldır ciddi bir kültür haline geldiğini dile getiren Murat Çınar; “Tespih kültürü kadim bir meslektir. Osmanlı zamanından önce de bu meslek vardı. Son on beş yıldır Diyarbakır’da ciddi bir tespih kültürü oluşmaya başladı. Buranın yerli halkı olsun veya dışardan gelmiş biri olsun hem gelip, Tespihle alakalı merak ettiklerini soruyor. Vatandaşlardan beğendiği tespihleri alıp koleksiyon haline getirenler de oluyor. Türkiye’de ve Diyarbakır’da yaklaşık 15-20 yıldır ciddi bir tespih kültürü oluşmuş durumda. Tarihi ulu caminin yanında 20 yıldır 20’ye yakın tespihçi var, yıllardır bu işi yapıyorlar. Geçimimizi bu meslek üzerinden yapıyoruz. Bizler artık Ulu Cami önünde bir kültür haline geldik. Artık ulu cami denince müşterilerimizin akıllarına tespih geliyor. Gelenler sadece Tespih almaya değil sohbet etmeye de geliyorlar. Yerli ve yabacı turistler sohbet etmeye geldikleri zaman buranın kültürüyle, yemekleriyle, gelenek ve görenekleriyle alakalı olarak dinleyicileri aydınlatmaya çalışıyoruz” dedi.
Diyarbakır’da tespih Fuarı yapılsın!
Diyarbakır Sur Kültür Yolu Festivalinin başlamasından bu yana yaşanan hareketlilikten, Ulu Cami yanındaki tespihçiler de nasibini aldı. Festivalden dolayı ekonomilerine katkı sağlayan tespihçilerden Murat Çınar Diyarbakır Valisi ve Belediye Başkanından Tespih fuarı yapılmasını istedi. Çınar, “Sur Kültür Festivalinin başlamasından bu yana üç dört gündür bizde de hareketlilik yaşandı. Oluşan kalabalık buraya da yansıdı ve gelenler buradan da alışveriş yaptı. Kültür yolu festivalinin bize de ekonomik anlamda faydası oldu. Geçen sene Adana’da valilik ve belediyenin tespihle ilgili düzenlediği bir fuar çalışması oldu. Benim vali ve belediye başkanından isteyim Tespih fuarını Diyarbakır’a da taşıması” diye konuştu.
‘’Gelen müşterilerle güzel dostluklar kuruyoruz’’
Ulu camii önünde tespih satarken birçok ilginç olayla karşılaşan Çınar, yaşadığı bir anısını Özgür Habere şöyle anlattı;
“Burada bazı anılarımız da oldu. Gelen müşterileri burada çok güzel dostluklar kurabiliyoruz. Bizim içinde güzel anılar oluşuyor. Bir teyzemiz geldi oturdu yanıma o sırada bir müşteriyle Türkçe konuştum bir müşteri ile Kürtçe konuştum, kendisi bunu görünce garipsedi ve sen bizden daha avantajlısın dedi teyzem bu farklılığa hem şaşırdı hem sevindi.”